Bursa, 2007 ve 2000 resmi nüfus sayımına göre Türkiye'nin 4. büyük ili ve 4. Büyükşehir nüfusuna sahip olup, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara bölümünde yer almaktadır. Ekonomik açıdan Türkiye'nin en gelişmiş illerinden biri olan Bursa doğal ve tarihsel zenginlikleriyle de önem taşır. Ayrıca Türkiye'nin en önemli sanayi kenti olduğu söylenebilir. Yüzölçümü 10.891 km2 olan Bursa ili kuzeyde Marmara Denizi ve Yalova ili, kuzeydoğuda Kocaeli ve Sakarya, doğuda Bilecik, güneyde Kütahya ve Balıkesir illeri, batıda yine Balıkesir iliyle çevrilidir.
Nüfus Kentin nüfusu 1.431.172'dir(2007)
Bursa ilinin nüfusu 2.439.876'dır.İlin kentsel nüfusu 1.979.999, kırsal nüfusu 459.877'dir.Bursa şehrinin nüfusu ise 1.431.172'dir.Bursa il merkezi Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım, Kestel, Gürsu, Gemlik ve Mudanya ilçelerinden oluşur.
Bursa'nın ilçelerinin genel nüfusları şu şekildedir:
İnegöl (218.000),Orhangazi (56.000), Mustafakemalpaşa (102.000), Karacabey (41.000), Yenişehir (26.000), ve İznik (20.000). Bursa'ya yerleşen ilk Türkler manav Türkleridir ve hala günümüzde kendilerini manav olarak ifade eden bu Türkler köylerde yaşamaktadırlar. Bursa gerek Cumhuriyet öncesi, gerek Cumhuriyetten sonra yurtdışı ve yurtiçinden çok büyük göçlere maruz kalmıştır. Bu göçler 1960'lardan sonra hız kazanmıştır. Yurt içinden gelenlerin illere göre sıralanışı Erzurum-350.000, Artvin=300.000-350.000 arası, Muş = 160.000, Ardahan(%60'ı Posof ilçesinden)-200.000 nüfuslarıyla ilk 4 sırayı almaktadır. Yurtdışından ise Bulgaristan, Ahıska, Çerkesya ve Dağıstan göçmenleri çoğunluktadır.
Tarih boyunca il geneline yapılan göçler neticesinde Osmanlı'nın bölgeye getirdiği Türkmenler, daha sonra da gerek Balkanlar, gerekse de Kafkaslar'dan yapılan göçlerle Pomak, Boşnak, Arnavut, Rumeli Türkleri, Çerkezler, Dağıstanlı Lezgiler, Avarlar, Dargiler, Abazalar, Tatarlar vb. etnik gruplar tarafından iskân olunmuşlardır. İl genelinde tarihin derinliklerinden beri yerleşik halkı Manavlar azınlıkta kalmış ve gelen göçlerle kültürel doku tamamen değişikliğe uğramıştır. Günümüzde hâlâ birçok köyde yaşamaktadırlar ve daha çok köylerde bulunan manavlar manav olduklarını ifade ederler.
Tarih
Yapılan araştırmalar Bursa yöresinin M.Ö. 4000'lerden beri çeşitli yerleşimlere sahne olduğunu göstermektedir. Bu topraklara M.Ö. 13. yüzyıldan sonra Bitinler ve Misler yerleşti. İlk çağda Bitinya ve Misya'nın komşu olduğu bir alanda yer alan yöre M.Ö. 7. yüzyılda Lidya'nın, M.Ö. 546'da da Perslerin egemenliğine girdi. M.Ö. 334'e kadar süren Pers egemenliği boyunca Bitinyalılar kendi yöneticilerini seçme hakkına sahipti. M.Ö. 328'de Bitinya Krallığı kuruldu. Kral Zipoetes döneminde gelişen krallık, oğlu I. Nikomedes zamanında en güçlü haline ulaştı. M.Ö. 230-182 arasında Bitinya kralı olan I. Prusias Bursa kentinin kurucusu olarak kabul edilir. Bursa adının da kentin o zamanki adı Prusa'dan kaynaklandığı sanılmaktadır. M.Ö. 74'te Roma'ya bağlanan Bitinya'nın başkenti Prusa'dan Nikomedeia'ya (İzmit) taşındı. M.S. 395 yılında Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesinden sonra Bizans yönetiminde kalan Bursa, imparatorluğun Doğu Eyaleti'ne bağlı beş diyosezden Asya Diyosezi sınırları içindeydi. Kent özellikle 11. yüzyılda Selçukluların saldırısına uğradıysa da 14. yüzyıla değin Bizans yönetimi altında kaldı. Uzun çatışmalardan sonra 1326'da Orhan Bey Bursa'yı alarak Osmanlıların başkenti yaptı. Bursa'nın fethi(1326 yılında) ile kurulan Bursa Mehterhanesi 1826 yılında Yeniçeriliğin kaldırılışıyla beraber kapatılmıştır. Bursa 1365'te Edirne'nin başkent yapılmasına kadar bu durumunu korudu. Bursa, İstanbul'un fethi'ne kadar Osmanlıların en önemli merkeziydi. Bursa yöresi 1900'lerin başında Hüdavendigar Vilayeti'nin sınırları içindeydi. Kentin belediyesi 1877'de kuruldu. Kurtuluş Savaşı yıllarında çeşitli yörelerinde ayaklanmalar çıkan Bursa 8 Temmuz 1920'de Yunanlılarca işgal edildi; 11 Eylül 1922'de işgalden kurtuldu.
Not:Makedonya kralı Filip V'in önerisiyle Uludağ'da bir Birsa/sur yapıldığı, son günlerini burada yaşadığı ve adı Filibos mahallesi ile günümüze kadar geldiği bilinmektedir.(Şimdi Alaaddin mahallesi denmektedir.) Kurtuluş savaşına zemin hazırlayan ve milli şuurumuzun yekpare olmasını sağlayan Çanakkale Savaşı'nda da en fazla şehidi Bursa'nın vermesi de ayrı bir gurur kaynağıdır.
Kültür
Bursa Türk Mutfağı Bursa yöresinde yaratılan meşhur mutfak ürünleri
İskender Kebap
İnegöl Köfte
Cantık
Kestane Şekeri
Kemalpaşa Tatlısı
Pideli Köfte
Su böreği
Süt Helvası
Orhangazi Zeytini
Gemlik Zeytini
Kültürel Dernekler Bursa Kadın Ressamlar Derneği
Bursa Filarmoni Derneği Bursa Filarmoni Derneği, 1995 yılında Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Bölümü'nün öncülüğü ve girişimi ile kuruldu. Kısa zamanda İdil BİRET, Fazıl SAY gibi önemli konser programları gerçekleştiren dernek, Uludağ Üniversitesi Oda Orkestrası'nın kuruluşuna giden yolu açmış oldu.
Bursa Mehter Musikisi ve Halk Oyunları Derneği
Yeni Yüksektepe Kültür Derneği Bursa Şubesi
Bursa'nın Ünlüleri
Uluabatlı Hasan anıtı, Bursa.Ulubatlı Hasan Türk Askeri (Bursa 1428 - İstanbul 1453) İstanbul surları üzerinde ilk Türk sancağını dikerken şehit düşen yiğit askerdir. 1428 yılında Bursa'nın Ulubat köyünde doğdu. Fatih Sultan Mehmet'in kumandasında Ordu-yı Hümayun'a asker olarak İstanbul kuşatmasına katıldı. 1453 yılındaki büyük taarruz sırasında İstanbul surları üzerine ilk Türk sancağını dikerken şehit düştü. İstanbul'un Fethi'nin bayraklaşmış bir kahramanı olarak adı beş yüz yıldan beri gönüllerde yaşar. Ulubat'ta adına dikilmiş bir anıt vardır.
Zeki Müren (1931-1996) Türk Sanat Müziği bestecisi ve ses sanatçısıdır. Türk müziğinin sembol isimlerindendir. "Sanat Güneşi" olarak anılan sanatçı Türk müziğine birçok eser kazandırmıştır.
Yıldırım Gürses (1939-2001) 1939 yılında Bursa'da doğdu . Sanat hayatına 1951 yılında Bursa Ses Kralı seçilerek başladı. 350'yi aşkın Türk Sanat Müziği bestesine imza atan sanatçı, 14 Mayıs 2001 tarihinde 61 yaşında kalp krizi sonucu öldü.
İlhan İrem (1955) Türk Pop Müziği'nin ünlü bir sesi ve bestecisidir. Yurt içinde ve dışında birçok yarışmada Türkiye'yi temsil etmiştir.
Erkan Can (1958) Ünlü sinema ve tiyatro oyuncusu. 1998 ve 2006 yıllarında Antalya Altın Portakal film festivalinde en iyi erkek oyuncu ödülünü kazanmıştır.
Şefik Bursalı Türk ressamı (Bursa 1903 - Ankara 1990) İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde İbrahim Çallı atölyesinde çalışan Şefik Bursalı avrupa yarışmasında birincilik aldı (1930). Konya'da resim öğretmenliği yaptı devlet güzel sanatlar akademisinde öğretim üyeliğine atandı (1938), yapıtlarında doğal görünümlerini işledi devlet resim ve heykel sergisinde ikincilik ödülü (1967), kültür ve sanat bakanlığı kültür ve sanat büyük ödülü (1986) aldı.
Müzeyyen Senar (1919) Türk müziğinin eşsiz yorumcularından olan sanatçı müzik dünyasına birçok değerli ses kazandırmıştır. Genç yaşında kazandığı şöhreti günümüze kadar sürekli artarak gelmiştir.
İbrahim Balaban (1921) Nazım Hikmet'ten resim yapmayı öğrenmiş ünlü bir ressamdır.
Sabiha Gökçen (1913-2002) Türkiye'nin ilk kadın pilotudur. Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızıdır.
Behice Boran(1910-1987) Türkiye İşçi Partisi liderlerindendir. 1980'de yurtdışına çıkmak zorunda kaldı. 77 yaşında Brüksel'de öldü.
İhsan Sabri Çağlayangil Politikada önemli bir yeri olan Çağlayangil, uzun yıllar Bursa milletvekilliği yaptı. Fahri Korutürk'ten sonra cumhurbaşkanlığına vekalet etti. 1993'te Ankara'da öldü.
Celal Bayar (1883-1986) Birinci T.B.M.M'de milletvekili olarak görev almıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nin başbakanlığı ve 3. cumhurbaşkanlığı görevleriyle birlikte türk siyasi hayatında önemli bir yeri vardır. 103 yaşında ölen Celal Bayar doğduğu yer olan Gemlik 'e bağlı Umurbey köyündeki anıt mezarda yatmaktadır. Doğduğu ev müze olarak kullanılmaktadır.
Cemal Nadir Güler (1902-1947) Türkiye'nin ilk modern karikatüristidir. İlk eseri 1926'da basılmıştır.1928'den itibaren Akşam ve Cumhuriyet gibi günlük gazetelerde karikatürleri yayınlanmıştır. Karakterleri siyah ve beyaz gibi zıt özelliklere sahip kişiliklerdir. En önemli tiplemesi "Amca Bey"dir.
Nezihe Meriç (1923) Çağdaş Türk Edebiyatı kadın yazarlarındandır.
Pınar Kür (1943) Çağdaş Türk Edebiyatı kadın yazarlarındandır.
İsmail Hakkı Bursalı Türk şairi ve yazarı (Aydos 1653 - Bursa 1725) Bursa'da Osman Fazlı'nın onayıyla Celvedi Tekkesi'ne şeh oldu 1722'de bütün kitaplarını bağışlayarak bir kütüphane kurdu. (cami muhammedi) ve bir tekke yaptırarak son yıllarını kitap yazmakla geçirdi. Bursalı İsmail Hakkı usta hattatlığının yanı sıra tasavvuf islam felsefesi ahlak ve tefsirle ilgili manzum ve düzyazı yüzden çok yapıt bırakmıştır. yapıtlarında aklın tek başına gerçeğe ulaşamayacağını kesin bilginin tanrıya özgü olduğunu ileri sürerek, bilim ve tanrıya özdeşleştirmiş, bilime tanrı aşkıyla ulaşabileceğini ileri sürmüştür şiirlerinin çoğu Yunus'a naziredir. Ya da yunus tarzını işler.
Bursalı Mehmet Tahir Türk yazarı (Bursa 1861 - İstanbul 1924) Meşrutiyette Bursa milletvekili seçildi. 2.dönemde siyasetten ayrıldı ve kendini edebiyat tarihi araştırmalarına verdi. Bursalı Mehmet Tahir biyografi ve bibliyografi alanında yapıtlar veren bir araştırmacı olarak bilinir.
Caius Arbiter Petronius M.S.54-68 Bithynia Valiliği yapmıştır. Bilinen ilk erotik hiciv eseri olan Satyricon'ın yazarıdır.
Dion Khrysostomos (M.S.40) Prusa'da doğmuş ünlü bir hatip ve hitabet öğretmenidir. 80 adet konuşması günümüze kadar ulaşmıştır. Ünlü İznik doğumlusu roma tarihcisi Cassius Dio kendi öz torunu olmaktadır.
Procopios (M.S.6.yy) Prusa'da doğmuştur. İmparator Justinyen'in tarihçisidir. Tarihi detayları olduğu gibi değil imparatorun istediği şekliyle yazmak zorunda kalmıştır. 1623'de Vatikan'da bir kütüphaneci Procopios'un "Historia Arcana (gizli tarih)" adlı kitabını bulmuştur. Procopios bu kitabında gerçeği ve imparatorla imparatoriçenin kötü olaylarını anlatmaktadır.
Plinius Gaecilius Secundus (M.S. I.yy) Roma İmparatoru Traianus döneminde Bithynia Valiliği yapmıştır. Bıraktığı mektup ve yazılar sayesinde o döneme ışık tutan bilgiler elde edilmiştir.
Manolis Andronikos, yunanlı arkeolog
Erdal Özyağcılar 1948 yılında Bursa’da doğdu. Sinemaya Ölüm Tarlası adlı filmle girdi (1967).
Halil Ergün,ünlü sinema oyuncusu
Ata Demirer,güldürü ustası,komedyen
Özhan Canaydın,Galatasaray eski Spor Kulübü başkanlarından
Ceyda Düvenci,oyuncu
Yıldırım Mayruk,moda tasarımcısı
Hande Ataizi,sinema ve tiyatro oyuncusu
Ali Uyandıran;tiyatro,sinema ve dizi oyuncusu
Ayrıca Aydan Şener,Fatih Erkoç,Sinan Erkoç,Deniz Çakır,Murat Parasayar,Tarık Tarcan,Ebru Şallı,Demet Şener,Beyazıt Öztürk,Şebnem Ferah ,Mehmet Ali Erbil, ,Ebru Gundes kentte doğmuş ve yetişmiş veya öğrenim görümüş diğer ünlü isimlerdir.
Turistik Yerler Uludağ
Gölyazı
Mudanya
İznik
Doğal Mekanlar Aras Şelalesi
Suuçtu Şelalesi(Mustafakemalpaşa)
Ayvaini Mağarası (Mustafakemalpaşa)
Görecik Yaylası (Büyükorhan)
Kocayayla (Keles)
Sadağ Kanyonu (Orhaneli)
Sansarak kanyonu (İznik)
Cumalıkızık
Gölyazı, Nilüfer
Uludağ Milli Parkı (Osmangazi)
İznik Gölü
Kale ve surlar Bursa Kalesi
İznik Kalesi
Kestel Kalesi
Kite Kalesi
Ulubat Kalesi
Yer Kapı
Pınarbaşı Kapısı
Zindan Kapı
Kaplıcalar Kapısı
İstanbul Kapısı
Lefke Kapısı
Yenişehir Kapısı
Gazi Akdemir Hisarı
Balabanbey Hisarı
Parklar Bursa Botanik Parkı (Soğanlı Parkı)
Bursa Hayvanat Bahçesi (Soğanlı Hayvanat Bahçesi)
Havuzlu Park
Reşat Oyal Kültür Parkı
Merinos Parkı
Kiliseler Çamlıca Köyü Kilisesi (Karacabey)
Çatalağıl Kilisesi (Demirtaş)
Eski Karaağaç Köyü Kilisesi (Karacabey)
Fransız Kilisesi (Resimler)
Ermeni Kilisesi
H.Georgios Kilisesi (Gölyazı)
Harmanlı Köyü Kilisesi (Karacabey)
Dereköy kilisesi
Hagios Taxiarchoi kilisesi(Kurşunlu)
Theotokos manastır kilisesi(Kurşunlu)
Karakoca Köyü Kilisesi (Karacabey)
Koimesis Tes Theotokos (Demirtaş)
H.Konstantinos Kilisesi (Gölyazı)
Michael Taxiarches Kilisesi (Demirtaş)
Theodoros Kilisesi (Çalı)
Ayasofya Kilisesi (İznik)
Derecik Bazilikası(Büyükorhan)
H.Apostoloi kilisesi(Aydınpınar)
Camiler
• Abdal Camii
• Ahmet Dai Camii
• Ahmet Paşa Fenari Camii
• Alaaddin Camii
• Ali Paşa Camii
• Altıparmak Camii
• Araplar Camii
• Arap Mehmed Camii
• Ayaz Köyü Camii (Mustafakemalpaşa)
• Aynalı Camii
• Baba Sultan Camii (Gürsu)
• Baba sultan camii(Yenişehir)
• Başçı İbrahim Camii
• darüsselam camii
• Beyazit Paşa Camii
• Bedrettin (Hafsa Sultan) Camii
• Beşikçiler Camii
• Bursa Ulu Camii
• Cumalıkızık Camii
• Daye Hatun (Taya Kadın) Camii
• Demirtaş (Timurtaş) Camii
• Duhtter-i Şerif (Fışkırık) Camii
• Emir Sultan Camii
• Ertuğrul Camii
• Eski Camii (Karacabey)
• Gazi Orhan Camii
• Hacılar Camii
• Hamzabey Camii
• Hüdavendigar Camii
• İbni Bezzaz Camii
• İbrahim Paşa Camii
• İvaz Paşa Camii
• Kavaklı Camii
• Kayan Camii
• Kiremitçi Camii
• Kurşunlu Camii (Karacabey)
• Mollaarap Camii
• Molla Fenari Camii
• Muradiye (2.Murat) Camii
• Namazgah Camii
• Nalbantoğlu Camii
• Umur Bey Camii
• Orhan Gazi Camii (Yenişehir)
• Piremir Camii
• Selimiye Camii
• Selimzade Camii
• Setbaşı(Karaçelebi) Camii
• Somuncu Baba (Şeyh Hamid ) (Ayazma) Camii
• Şahadet Camii (Şehadet(Saray) Camii)
• Şekerhoca Camii
• Şehreküstü Camii)
• Şerefüddin Paşa Camii
• Şeyh Müftü Camii (Mustafakemalpaşa)
• Şible(Şibli) Camii
• Tuzpazarı Camii
• Ulucami(Karacabey)
• Üç Kuzular Camii
• Üftade Camii
• Veled-i Veziri Camii
• Yerkapı (Bab-i Zemin ) (Kara Ali ) Camii
• Yeşil Cami (Bursa)
• Yıldırım Camii
• Yiğit Cedid Camii
• Yiğit Köhne Camii
• Zeyniler Camii
Konu: Bursa 
C.tesi Ağus. 02, 2008 2:30 pm
